20 Ιουλίου 2018

Τι είναι τελικά αυτό το EVA??

Το βασικότερο μέλημα όλων των αθλητικών εταιρειών υπόδησης ανεξαρτήτως του αθλήματος με το οποίο καταπιάνονται, είναι να αναπτύξουν την αποκλειστικά δική τους αντικραδασμική ή απορροφητική τεχνολογία ώστε να αποκτήσουν το επιθυμητό συγκριτικό πλεονέκτημα έναντι του ανταγωνισμού. Μπορεί τη σήμερον ημέρα όλοι να χουν εξοικειωθεί λίγο-πολύ με τις τεχνολογίες Air, BoostMicro G και Zoom Air και να είναι ενήμεροι σχετικά με το βαθμό απορρόφησης κι απόκρισης της καθεμιάς όμως πολύ πριν απ' αυτές ένα άλλο υλικό κυριαρχούσε στη βιομηχανία των παπουτσιών, το EVA. Αυτό το περίφημο και χιλιοφορεμένο υλικό ήταν πριν καμιά 25ετία το απαραίτητο κι αναπόσπαστο συστατικό για την κατασκευή των ενδιάμεσων σολών στα αθλητικά υποδήματα και παρά το γεγονός πως θεωρείται πλέον ξεπερασμένο έχει καταφέρει να επιζήσει και να δηλώνει που και που "παρών".
Το Ethylene Vinyl Acetate (EVA), εις την καθομιλουμένη οξικός αιθυλενικός βινυλεστέρας (ή οξικό άλας αιθυλενίου βινυλίου), είναι ένα συμπολυμερές που αποτελείται από αιθυλένιο (C2H4) και βινύλιο ή αιθενύλιο (-CH=CH2). Αυτό το πορώδες υλικό πρωτοεμφανίστηκε περίπου στα μέσα της δεκαετίας του '70 κι αρχικώς αξιοποιήθηκε από την πλειοψηφία των running παπουτσιών εκείνης της περιόδου ενώ θεωρείτο ο κύριος αντικαταστάτης ή ορθότερα ο διάδοχος της πολυουρεθάνης (PU) που χρησιμοποιούσαν ως τότε κατά κόρον για τη κατασκευή των ενδιάμεσων σολών.
Στα αθλητικά παπούτσια η συνήθης αναλογία αιθυλενίου-βινυλίου είναι 60-40 και με την κατάλληλη εναλλαγή των προαναφερθέντων ποσοστών επιτυγχάνεται το επιθυμητό επίπεδο πυκνότητας, σκληρότητας και ανθεκτικότητας του υλικού. Εκατοντάδες έως και χιλιάδες μικροσφαιρίδια EVA υλικού περιχύνονται εντός καλουπιών που θερμαίνονται κάτω από εξαιρετικά υψηλές συνθήκες πίεσης και θερμοκρασίας με αποτέλεσμα αυτά να διογκώνονται και να συγκολλούνται αφήνοντας όμως ανάμεσά τους "παγιδευμένη" μια μικρή ποσότητα αέρα η οποία θα απολεσθεί με το πέρας του χρόνου και της συχνής χρήσης. Μετεξέλιξη του ξεπερασμένου αλλά οικομικότατου EVA θεωρείται το phylon foam (γνωστό κι ως Twice Foam EVA) που αποτελείται επίσης από μικρά σφαιρίδια EVA που θερμαίνονται δύο φορές και ψύχονται αμέσως εντός των καλουπιών. Το phylon υλικό είναι πιο ελαφρύ σε σύγκριση με το κλασικό EVA κι έχει μεγαλύτερη διάρκεια ζωής γι' αυτό και πολλές εταιρείες το θεωρούν πλέον ως το πρωτεύων συστατικό για τη δόμηση μιας ενδιάμεσης σόλας είτε αυτή προέρχεται εξ' ολοκλήρου από phylon είτε "στεγάζοντας" εντός της άλλες νεότερες και με μεγαλύτερη απόκριση αντικραδασμικές τεχνολογίες.
Ο άνθρωπος που πρώτος διέκρινε τις "ευεργετικές" ικανότητες του EVA ήταν ο Bill Bowerman, ο οποίος τόλμησε να εισάγει τη νέα αντικραδασμική τεχνολογία στο περίφημο Onitsuka Tiger Aztec που κυκλοφόρησε ένα χρόνο μετά τους Ολυμπιακούς Αγώνες του Μεξικό (1698) αλλά μετονομάστηκε σε Cortez καθώς η Adidas είχε ήδη προλάβει να κατοχυρώσει το όνομα Aztec. Εκείνη τη περίοδο ο Bowerman μαζί με τον Phil Knight είχαν ιδρύσει την Blue Ribbon Sports, μια εταιρεία που λειτουργούσε ως ο επίσημος διανομέας των running Onitsuka Tiger στις Η.Π.Α. αλλά η συνεργασία τους έληξε άδοξα όταν οι Ιάπωνες ανακάλυψαν στις αποθήκες της Ribbon παπούτσια κόπιες των Onitsuka Cortez που έφεραν όμως το πασίγνωστο πια swoosh της Nike. Αυτή η "εσχάτη προδοσία" έμελλε να αλλάξει το ρου της ιστορίας των αθλητικών υποδημάτων έχοντας μάλιστα ως αποτέλεσμα το Nike Cortez να λογίζεται κι επισήμως πατούμενο της αμερικάνικης εταιρείας ενώ η Asics μετονόμασε το προϊόν της σε Onitsuga Tiger Corsair.
Το EVA παρέμεινε σχεδόν για τρεις δεκαετίες το βασικό συστατικό για την κατασκευή αθλητικών υποδημάτων και παρά τις δεκάδες νέες αντικραδασμικές τεχνολογίες που έχουν αναπτυχθεί όλα αυτά τα χρόνια έχει καταφέρει να επιζήσει βρίσκοντας συνήθως "οδό διαφυγής" μέσα από διάφορα lifestyle υποδήματα (πχ. Adidas ZX Flux, Stan Smith, Superstar) ενώ αραιά και που πραγματοποιεί "guest star" εμφανίσεις και σε performing μπασκετικά όπως το Adidas Crazy 1 (aka The Kobe) και πολύ πιο πρόσφατα το Under Armour Curry 5.